Yaz aylarında beslenme uyarısı
Başkent Üniversitesi Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Diyetisyeni Havva Eda Bilen, yaz aylarında öğünlerin hafif olmasını önerdiklerini belirterek, “Özellikle yaz günleri sıvı alımını kış günlerine göre arttırılmalı” dedi.
Diyetisyen Bilen, sıcaklıkların artmasıyla birlikte özellikle kronik rahatsızlıkları olan ve yaşlı bireylerde sağlık sorunlarının baş gösterdiğine dikkat çekerek, “Doktorlar tarafından sıvı alımı kısıtlanmamış her bireyde terleme daha çok olduğu için özellikle yaz günleri sıvı alımını kış günlerine göre arttırması gerekmektedir. Bu sıvılar kafeinli veya basit şeker içerikli hazır veya taze sıkılmış meyve suları, kahve, siyah çay olmamalıdır. Yarım yağlı süt, ayran, ıhlamur, kuşburnu gibi sıvılar tercih edilmelidir. Yaz aylarında öğünlerin hafif olması önerilmektedir. Yemeklerde kızartma kavurma gibi çok yağlı işlemler yerine fırınlama, buğulama, tencerede pişirme, ızgara, haşlama gibi daha sağlıklı daha az yağlı/yağsız pişirme teknikleri uygulanmalıdır” diye konuştu.
Terlemeyle birlikte atılan vitamin ve mineraller için günde 5 porsiyon meyve-sebze ve bol salata tüketilmesini öneren Bilen, şöyle devam etti:
“Çok baharatlı, acı yemekler sıcakla beraber mide yanmalarını tetikleyecektir. Bu yüzden baharat kullanımının azaltılması önerilir. Tuz tüketimi dikkat edilmesi gereken maddelerdendir. Tuzla kurulmuş besinler ve tuzlu içecekler azaltılması önerilir. Sıcaklarla beraber kan şekerinde de dalgalanmalar artmaktadır, bu yüzden basit şeker ve rafine şeker içerikli besinlerin sık tüketilmemesi önerilmektedir. Alınacaksa da yanında kana hızlı karışmasını engellemek için protein kaynaklı besinlerle tüketilmesi gerekmektedir. Gaz yapan besinler gibi besinler midede ve bağırsaklara sancı yapacağı için bu yaz günlerinde çok tercih edilmemelidir.”
“Yemeklerden sonra yürüyüş yapınız”
Tatilde formda kalma ve beslenme ipuçları da veren Dyt. Havva Eda Bilen, “Çeşit çok olunca mide açlığıyla beraber göz açlığı da devreye girmektedir. Açık büfelerde ilk salata çeşitlerini alıp onu bitirip öyle ana yemeğe geçmekte fayda vardır. Çünkü tokluk merkezinin uyarılması için ya ilk lokmadan sonra süre geçmeli ya da mide duvarının gerilmesi gerekmektedir. Salata bittikten sonra açık büfeye ana yemekleri almak için uğramakta fayda vardır. Yağlı, kremalı, kızartılmış besinler yerine ızgara et çeşitleri zeytinyağlı sebze çeşitleri tercih edilmelidir. Bitirilebilecek miktarları almak faydalı olacaktır, doyacağınızdan fazlasını almayınız. Tatmak istediğiniz çeşit fazla ise yanınızdakilerle bölüşebilirsiniz böylelikle tatilde kilo almanın da biraz önüne geçmiş olursunuz. Tatlı ve meyve bölümü için yemekle arada süre bırakınız. Tatlı olarak sütlü tatlı tercih ediniz. Yemeklerden sonra yürüyüş yapınız. Kalorili meşrubatlardan uzak durunuz. Bu otellerde çay saati, dondurma saati gibi yemek arası büfelerden uzak durmakta fayda vardır” dedi.
Yazın besin kaynaklı hastalıklara dikkat
Yaz sıcaklarının yoğun yaşandığı şu günlerde besin ve içme sularında hijyenik koşullara dikkat edilmesinin altını çizen Bilen, şu uyarılarda bulundu:
“Özellikle yaz aylarında, sağlıklı su bulunmayan yerler bu riski arttırmaktadır. Çoğunlukla su ve gıdalara bulaşan etkenlerin neden olduğu hastalıklar; besin zehirlenmeleri, ishal, tifo, kolera, bağırsak paraziti ve brucella olarak sıralanabilir. Su ve besinlerin temini ve tüketimi için sağlık eğitimi önemlidir. Kişisel hijyen, saklanılan kapların hijyeni, saklanılan hazırlık yapılan yerlerin hijyeni önemlidir. Eller bol su ve sabunla yıkanmalı, iyi kurulanmalıdır. Meyve ve sebzeler iyi yıkanmalıdır. Çiğ yenmesi gereken sebze ve meyveler bol miktarda temiz su ile yıkandıktan sonra yenmelidir. Hijyeninden emin olunmayan yerlerde çiğ sebze, meyve tüketiminden kaçınılmalıdır. Özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyecekleri almaktan kaçınılmalıdır. Her türlü gıda maddesi güvenilir yerlerden satın alınmalı, üretim, son kullanım ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir. Çabuk bozulabilecek tavuk, et, balık, yumurta, peynir gibi besinlerin buzdolabı dışında çok bekletilmesi besin zehirlenmelerini arttıracaktır. Güvenmediğiniz yerlerden veya açık olarak alacağınız peynir brucella riskini arttıracaktır.”
Sıcaklarda diyet yapacaklar dikkat etmeli
Yaz aylarında diyet yaparken dikkat edilmesi gereken birçok önemli nokta olduğunu söyleyen Diyetisyen Bilen, “Tek yönlü beslenmemek sağlık açısından çok önemlidir. Her besin grubundan dengeli bir şekilde almak gerekir. İnsanların kendi başlarına uygulayacağı diyetler sağlıklarını bozabileceği için işin profesyonellerine danışmaları önerilir. Beslenmenin yanı sıra egzersiz artırımı da kişileri daha sağlıklı yapacaktır. Bireyin sağlığı açısından zarar yoksa lif miktarını arttırmak hem doygunluğu hem de sağlığını arttıracaktır. Öğünleri hızlı yememek iyi çiğnemek yine sağlık açısından önerilerimizdendir. Tuz tüketimi çok önemlidir ülkemizde az tuzlu besin tüketen insan bile ihtiyacından fazlasını tüketmektedir. Besinlerin pişirilme şekli sağlık açısından önemlidir. Kızartılmış kavrulmuş besinler yerine az yağlı yöntemler uygulanmalıdır. Sağlıklı her besinin fazla tüketiminin sağlığı bozabileceği göz önünde tutulmalıdır” diye konuştu.
