Xinhua Tongxunshe
Xinhua Tongxunshe, Çin’in resmi haber ajansı ve yayıncısıdır. 20’den fazla gazete ve bir düzine dergi sahibidir. Çin’de 32 yerel ofisi, dünya çapında 170’den fazla yurtdışı ofisi bulunmaktadır. Çincenin yanı sıra dokuz farklı dilde haber yayıncılığı yapmaktadır. Çin’in resmi haber ajansı olan Xinhua Haber Ajansı’nın sponsorluğu altında kurulan Xinhuanet üzerinden internet haberciliği ve yayıncılığı etkinliklerini sürdürmektedir.
Xinhua Tongxunshe Kuruluşu ve Tarihçesi
Xinhua Tongxunshe, 1931 yılının kasım ayında Çin Sovyet Bölgesi Ruijin’in Jiangxi eyaletinde Kızıl Çin Haber Ajansı olarak kurulmuştur. Ajans, Xinhua adını 1935 yılının kasım ayında komünistleri Jiangxi’den Shaanxi’ye taşıyan “Uzun Yürüyüş” olayının sonunda almıştır. Çoğunlukla parti ve ordu yetkilileri için rakip konumunda olan Merkezi Haber Ajansı (CNA) haberlerini yeniden düzenleyerek yayınlamıştır.
1937 yılında İkinci Çin-Japon Savaşı’nın patlak vermesiyle, Xinhua Haber Ajansı’nın Referans Haberleri sadece Kuomintang’dan CNA haberleri ile sınırlı kalmamış, aynı zamanda TASS ve Havas gibi ünlü ajanslardan gelen uluslararası haberleri de çevirmiştir. Xinhua ilk kez 1940 yılında tipo baskı kullanmaya başlamıştır
Pasifik Savaşı sırasında Xinhua Haber Ajansı, denizaşırı yayıncılık imkanlarını geliştirmiş ve ilk denizaşırı şubelerini kurmuştur. 1944 yılından itibaren yabancı ülkelere İngilizce yayın yapmaya başlamıştır. 1949 yılında Xinhua, öncesinde sınırlı dağıtım modeli uygularken bir abonelik modeli geliştirmiştir.
Çin İç Savaşı sonrasında Xinhua, Çin Halk Cumhuriyeti’ni İngiliz Hong Kong gibi diplomatik olarak temsilinin olmadığı ülke ve bölgelerde temsil etmeye başlamıştır.
1956 yılında anti-Marksist ve partiyi eleştiren diğer görüşler hakkında da haber yapmaya başlayan Xinhua, 1957 yılında dergi biçiminden gazete biçimine geçiş yapmıştır. Günümüzde yurt içi ve yurt dışı haberciliğine farklı habercilik tipleri ile devam etmektedir.
Xinhua Tongxunshe’ın Günümüzdeki Erişilebilirlik Durumu
Xinhua Tongxunshe günümüzde dünya çapında sekiz dilde haber yayıncılığı yapmaktadır. Çince, İngilizce, İspanyolca, Fransızca, Rusça, Portekizce, Arapça, Korece ve Japonca dillerinde yayınladığı haberlerin yanı sıra görsel habercilik ve diğer habercilik türlerinde ajans hizmeti vermektedir. Xinhua Tongxunshe, seksenden fazla yabancı kökenli haber ajansı ve siyasi haber departmanları ile yazılı haber ve fotoğraf haberciliği içeriklerinin alışverişi için anlaşmalı olarak çalışmaktadır.
Xinhua, Çin’de piyasaya sürülmesi ve yayınlanması için yabancı medyadan gönderilen haberlerin içeriğini değiştirmekten ve bazı durumlarda sansürlemekten de sorumludur. Ajans 2010 yılına kadar telekomünikasyon hizmetiyle haberlerini elektronik medyada yaygınlaştırmaya ve İngilizce haber etkinliğini artırmaya başlamıştır. 2010 yılından itibaren Xinhua, New York Times Square’de satın aldığı büro ile İngilizce gazeteci personellerini eğitmektedir. Xinhua, İngilizce habercilik adımlarının son dönemlerinde İngilizce bir uydu haber ağı başlatmıştır.
2018’de ABD Adalet Bakanlığı Xinhua’yı ABD’deki Yabancı Temsilciler Kayıt Yasası uyarınca yabancı ajan olarak kaydolmaya yönlendirdi. Ancak Xinhua yabancı ajan olarak kayıt olmadı. 2020’de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Xinhua ve devlete ait diğer medya kuruluşlarını “yabancı bir misyon” olarak belirledi.
Xinhua Tongxunshe’ın Çin’deki Konumu
Xinhua Tongxunshe veya Yeni Çin Haber Ajansı, Çin Halk Cumhuriyeti’nin resmi devlet basın kuruluşudur. Xinhua, Çin’deki en büyük ve en etkili medya kuruluşudur. Xinhua, Danıştay’a bağlı bakanlık düzeyinde bir kurumdur ve Halk Günlük gazetesinin yanı sıra ülkedeki en üst düzey devlet medya organıdır. Başkanı Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesidir. Xinhua, Komünist Parti ve Çin merkezi hükümeti ile ilgili önemli haberlerin dağıtımı için tek kanaldır ve Pekin’deki merkezi stratejik olarak Çin Komünist Partisi, Devlet Konseyi ve ofisinin bulunduğu Zhongnanhai’ye yakın bir konumdadır.
