Türk Bilim Adamları Yapay Zekayla Fizikte Yeniçağ Açıyor: Dünya’da Bir İlk!
Türk bilim adamları, yapay zeka ile çalışan bir modül geliştirerek milyonlarca lira harcanan deneyleri maliyetsiz bir şekilde gerçekleştirmenin önünü açtı. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serkan Akkoyun ve çalışma arkadaşları tarafından makine öğrenmesi kullanılarak tesir kesitlerini çevrimiçi hesaplamaya imkan sağlayan bir hesaplama modülü oluşturuldu. Modül, gerçekleştirilen çalışmalar arasında dünya çapında bir ilk olma özelliği taşıyor.
Akkoyun ve ekibi, “Estimation of fission barrier heights for even-even superheavy nuclei using machine learning approaches” isimli çalışmalarıyla doğada bulunmayan ve henüz sentezlenmemiş süper-ağır atom çekirdekleri için makine öğrenmesi algoritmalarını kullanarak atomların yaşam süreleri ile ilişkili bir kavram olan fisyon bariyer seviyeleri başarılı bir şekilde tespit etti.
Dergi sıralamasında nükleer fizik alanında dünya çapında 5. sırada bulunan “Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics” dergisinde yayımlanan çalışmaları, yapay zeka algoritmalarının kullanıldığı yüksek maliyetli deneyleri yapmadan da belirli sonuçlara ulaşmanın mümkün olduğunu ortaya koyuyor.
Prof. Dr. Serkan Akkoyun, geliştirilen projenin üzerinde 10 yıldır çalıştıklarını ve fizik alanındaki problemlere yapay zeka uygulamasının mümkün olup olmadığını merak ettiklerini belirtti. Ekibiyle birlikte yapay zekanın desteğiyle atomların özelliklerini, içerilerinde neler olduğunu ve temel birleşenlerini belirleyebildiklerini söyledi. Ancak bazı zorluklarla da karşı karşıya kaldıklarını ve bu nedenle daha güçlü bilgisayar ağlarına ihtiyaçları olduğunu ifade etti.
Akkoyun, projenin dünyada bir ilk olduğunu ve büyük veriler kullanılarak bilgisayarın eğitilmesinin gerçekleştirildiğini belirtti. Yapılan deneylerde gözlemlenen verilerin bilgisayara öğretilerek yeni sorulara cevap vermesinin hedeflendiğini kaydetti. Yaptıkları projede, fizik açısından yüksek bütçeli reaksiyonları gerçekleştirmenin çok zaman ve güç gerektiren deneyler olduğuna işaret eden Akkoyun, yapacakları deneylerin gerçekleşme ihtimalini hesaplayan bir modül geliştirdiklerini açıkladı.
