F-35 Savaş Uçaklarının Güvenlik Sorunları Devam Ediyor

F-35 savaş uçakları, son yıllarda yaşanan teknik problemler nedeniyle defalarca düşme vakasıyla gündeme geldi. Türkiye’nin de bir zamanlar geliştirme ortağı olduğu bu uçaklar, çeşitli güvenlik zafiyetleri sebebiyle eleştiriliyor. 2018 yılından itibaren 10’dan fazla kaza rapor edildi.
En son vakada, ABD’nin Alaska eyaletinde konuşlu olan bir F-35, tatbikat esnasında düştü. Olayda pilot, acil fırlatma sistemi sayesinde hayatta kalmayı başardı. Bu ve benzeri kazalar, uçakların elektronik sistemlerindeki arızalara ve pilotların kontrol dışı durumlara dikkat çekiyor.
ABD Operasyonel Test ve Değerlendirme Müdürlüğü’nün 2024 sonunda yayımladığı rapora göre, F-35 uçaklarının güvenilirlik ve idame edilebilirlik standartları beklenen seviyelerin altında kalmaya devam ediyor. ABD Hükümeti Hesap Verebilirlik Ofisi’ne göre ise, F-35 filosunun maliyeti artıyor; 2018’de 1.1 trilyon dolar olan maliyet 2023’te 1.58 trilyon dolara çıktı.
Kazaların detaylarına bakıldığında, farklı ülkelerde ve farklı şartlarda meydana geldiği görülüyor. Örneğin, 2018 yılında bir F-35B, South Carolina’da eğitim uçuşu sırasında düştü ve pilot fırlatma sistemiyle kurtuldu. 2019’da Japonya Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-35A, Pasifik Okyanusu’na düşerken pilotun cesedine aylar sonra ulaşıldı. İngiltere, Güney Kore ve ABD’de yaşanan diğer kazalar da uçakların karşılaştığı teknik sorunları ve güvenlik risklerini gözler önüne seriyor.
Her yeni kaza, F-35 projelerinin geleceği ve bu tip modern savaş uçaklarının güvenilirliği hakkında soruları beraberinde getiriyor. Uzmanlar, teknik arızaların yanı sıra, pilotların eğitim süreçlerinin de gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.