2020 Emeklilik Şartları Nelerdir?

Emeklilikte koşullar çalışan hiçbir bireyde farklılık göstermeden temel üç maddeye dayanır:

• Belirli bir süre, işe giriş tarihi vb. nedenlerden değişiklik gösterebilen bir süre, sigortalı bir işte çalışmış olmak.
• Kanuni açıdan belirtilen yaş şartını sağlamak. 
• Belirli bir süre mensup olduğunuz sosyal güvenlik kurumuna (Bağ-kur, Emekli Sandığı ya da SSK) belirlenen miktarda prim yatırılmış olması.

2020 emeklilik şartlarına göre bu üç maddeden her birini bulundurmanız halinde emekli olmanız için önünüzde hiçbir engel yoktur. Emeklilik şartları ayrılmaz bir bütündür. Zira tek bir koşulu bulundurmazsanız emekli olamazsınız.

Bu durum haricinde kadınlar ve erkekler için emeklilikte bir takım farklılıklar vardır. Bu farklılıkları şu şekilde açıklayabiliriz:

Kadınlarda;

1. 01.05.2008 tarihinden sonra sigorta başlangıcınız var ise yaşınızın 58 olması ve 7200 prim krediyi doldurmanız gerekmektedir. Lakin bu koşulu sağlayabilmeniz için 7200 prim krediyi 31.12.2035 tarihinden önce tamamlamanız gerekir.
2. 3600 günde emeklilik koşulunu emekli olmanız için kullanmak istiyor iseniz işe başlama tarihleriniz son derece önem arz etmektedir. 3600 prim krediyi ve 15 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş iseniz:
   1. 1. 23.05.2002 tarihi öncesinde tamamlamanız halinde 50 yaşında
      2. 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında tamamlamış iseniz 52 yaşında
      3. 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında tamamlanmış ise 54 yaşında
      4. 24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında tamamlanmış ise 56 yaşında
      5. 24.05.2011 tarihinden sonra prim ve sigortalılık sürenizi tamamlamış iseniz 58 yaşında, 3600 gün ile emekli olabilirsiniz.
3. 08.09.1999-30.04.2008 arasında sigortalı olmuşsanız, 4500 iş günü, 25 yıllık sigorta süresi ile 58 yaşında emekli olabilirsiniz.

Erkeklerde;

1. 08.09.1976 tarihinden önce sigortası başlayan erkek bireyler 5000 prim gününü doldurmaları halinde 55 yaşında emekli olabilirler. En az 5000 günü doldurmuş olan kişi 55 yaşında değil ise 25 yıl sigortalılık ve malullük, ölüm, yaşlılık sigorta primlerinin ödenmiş olması durumunda emekli olabilmektedirler.
2. 60 yaşını geçen, 25 yıl sigortalı ve en az 4500 çalışma gününü doldurmuş bireyler emekli olabilmektedirler.
3. 01.05.2008 tarihinden sonra sigortası başlayan erkek birey normal emeklilik şartlarına tabi tutulur.

Emeklilikte cinsiyet farkları dışında sigorta ödediğiniz kuruma göre de farklılıklar göstermektedir. Sigorta ödediğiniz kuruma göre sınıflandırılırsınız. Bu sınıflandırma 4a, 4b, 4c olarak yapılır.

Eğer SSK’ya sigorta ödüyor iseniz 4a grubu kapsamına giriyorsunuz demektir. Yani çalıştığınız kurumda sözleşmelisiniz. BAĞ-KUR’a sigorta primi ödüyor iseniz 4b grubu kapsamına giriyorsunuzdur. Emekli Sandığı’na bağlı çalışıyorsanız 4c grubu kapsamına girmektesinizdir. Gruplarda emeklilik hesaplanmak istendiğinde bireylerin işe başlama tarihleri değişiklik gösterdiğinden dolayı bu konudaki kesin bilgiyi devletin kaynaklarından öğrenmeniz gerekmektedir:

1. 4a grubu kapsamına giriyor iseniz emekliliğini sorgulamak için;
   1. 1. https://www.turkiye.gov.tr/4a-hizmet-dokumu sitesine giderek kimliğinizi doğrulayınız. Bu site devlete ait olduğundan tamamen güvenlidir. 
      2. Gelen ekrana T.C kimlik numaranızı ve şifrenizi ilgili boşluklara giriniz. 
      3. Bu iki adımdan sonra E- devlet sistemine bağlanmış olacaksınız. Gelen sayfada sorgulamanızı yapabilirsiniz.
2. 4b grubu kapsamına giriyor iseniz;
   1. 1. https://www.turkiye.gov.tr/4b-hizmet-bilgisi sorgu ekranından kimlik numaranızı doğrulayarak. Emekliliğinizi sorgulayabilirsiniz.
3. 4c grubu emeklilik sorgulaması ise;
   1. 1. https://www.turkiye.gov.tr/4c-istege-bagli-odeme-dokumu Bilgi Ekranından T.C. kimliğinizi doğrulamanız halinde emeklilik bilgilerinize ulaşabilirsiniz.

Emekli Olmaya Kaç Seneniz Var?

Her yıl kanunlarda yapılan değişiklerden dolayı ne zaman emekli olacağınızı tam olarak bilemeyebilirsiniz. Zira emekli olma yaşı ya da şartlarında değişiklikler her yıl yapılmaktadır. Emekli olmak için kaç seneniz kaldığını e-devlet üzerinden hızlı ve kısa bir işlemle öğrenebilirsiniz. Bu işlem için sizden herhangi bir ücret alınmaz. 

Bu işlemi gerçekleştirmek için;

1. 1. • İlk önce e-devlet’e giriş yapmanız gerekmektedir. Ya da https://www.turkiye.gov.tr/sgk-ne-zaman-emekli-olabilirim Linkinden direkt TC. Kimlik numaranızı doğrulayarak Emekli olma durum sorgulama ekranına ulaşabilirsiniz.
      • Bu ekranda karşınıza Sigorta kolunuzu yazmanız gerekecektir (4a, 4b, 4c) size uyum sağlayınız seçiniz.
      • Sonrasında Hizmete başlama tarihinizi girmeniz gerekmektedir.
      • Sorgula butonuna basarak ne zaman emekli olacağınızı öğrenmiş olursunuz.

Emeklilikte Yaşa Takılma Nedir?

8 Eylül 1999 tarihinden önce, kadın 20 yılı, erkek 25 yılı sigortalı olarak ve 5000 iş gününü doldurmuş herkes emekli olabiliyorken, 8 Eylül 1999 tarihinde getirilen yeni düzenlemeyle yaş sınırı kadında 58, erkekte 60 olmuştur. 2004 yılında tekrar getirilen düzenleme emeklilik yaşının 65’e çıkarılacağı yürürlüğe girdiğinde, emekliliğe hazırlanan birçok bireyin birkaç yıl daha beklemek zorunda kalmasına yol açmış, daha sonrasında ise “EYT (emeklilikte yaşa takılma)” kavramı hayatımıza giriş yapmıştır.

2020 Yılında emeklilikte yaşa takılmamak için sigorta başlama tarihinizin 8 Eylül 1999 tarihinden daha önceki bir tarihte olması gerekmektedir. Bu durumun dışında, olağan dışı durumlar (Malulen emekli vb.) haricinde, erken emekli olsanız dahi yaşınızı beklemek zorundasınızdır.

Malulen Emeklilik Şartları ve Evrakları

Elde olmayan nedenlerden yahut sağlık sorunlarından dolayı, iş göremezlik nedeniyle emekli olmaya malulen emeklilik denir. Malulen emeklilik şartlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Malulen emekli olmak isteyen kişinin hangi sigorta kolunda olursa olsun çalışma süresi 10 yılı geçmek zorundadır. Ayrıca 10 Yıllık çalışma zarfında 1800 günlük prim ödemesi bulunmalıdır
2. Çalışan sağlığını zarara sokan durumun sağlık kurulu tarafından en az %60 engelli olarak tespit edilmelidir. Bu sağlık sıkıntısının işe başladıktan sonra gerçekleşmesi de şartlar arasındadır.
3. SSK kapsamında (4a grubuna mensup birey) veya Emekli sandığı (4c) kapsamında çalışan kişinin işi bırakması gerekmektedir.
4. 4b kapsamında çalışan kişinin ticari faaliyetlerine son vermiş olması gerekmektedir. Ayrıca prim borcu bulunmamalıdır.
5. Bu şartları kapsayan bireyler malulen emekli sayılabilir.

Normal emeklilikte prim ve yaş sınırı varken malulen emeklilikte bu şartlar ekseriyetle hafifletilmiştir. Hatta malulen emeklilikte yaş şartı hiçbir şekilde aranmaz. 

Memurların ve işçinin malulen emekliliği dışında kendi hesabına bağımsız olarak çalışan zanaatkâr, esnaf vb. meslekle uğraşan insanlarda iş kazası geçirmeleri veya meslek hastalıklarından herhangi birine kapılmaları halinde malulen emekli olabilirler. Ayrıca IQ seviyesi 50 ve altında veya tedavi ile düzelemeyecek ruhsal hastalıklara sahip olan vatandaşlar için başvuru yapılırsa onlarda bu emeklilik avantajından yararlanabileceklerdir.

Malulen emekli olabilmek için gerekli tek belge Sağlık Kurulu Raporu’dur. Bu belgeyle SGK tarafından yetki verilen hastane sağlık kuruluna başvurduğunuzda gerekli incelemeler yapılıp onay aldığınız takdirde emekli olabilirsiniz.

Erken Yaşta Emekli Olmak İçin Taşımanız Gereken Koşullar

Genç yaşta emekli olmanın, malulen emekli olmak dışında, birkaç yolu vardır:

• Kadınlara özel doğum borçlanması: Eğer çocuk işe girdikten sonra doğmuş ise çocuk başına 2 yıl prim borçlanması olmaktadır. Bu hak üç çocuğa kadar kullanılabilir. Ayrıca alınan 2 yıl prim gün sayısı olarak kabul edildiğinden emeklilik yaşını geri çekmez. Yani emeklilik şartlarından ikisini karşılamış olursunuz ama yaş sınırı olduğu için beklemek zorunda kalırsınız.
• Askerlik borçlanması: Aynı kadınlarda doğum borçlanması gibi erkeklerde asker olarak geçirdikleri süreyi askerlik borçlanması olarak yazdırabilirler. Bu durum yine emeklilik yaşını geri çekmemekle beraber sadece prim gününüzü doldurmaya fayda sağlar.
• 3600 günden emeklilik: Eğer işe giriş tarihiniz 8 Eylül 1999’dan daha önceki bir tarihteyse, 3600 günü doldurmanız halinde, emeklilik talebinde bulunabilirsiniz. Bunu yapabilmek için SGK şubesine gitmeniz yeterlidir.
• Sigortalı olmadan yapılan yüksek lisanlar esnasından doktora öğrenimleri de prim borçlanmasına girmektedir.
• Sigortalıyken suç işlemeden ceza evine atılmanız ve sonrasında aklanmanız halinde ceza evinde geçirdiğiniz günlerde aynı şekilde prim günü olarak yazılır.

Temel emeklilik şartları yukarıdaki maddelerden birini sağlıyorsanız geçerli sayılmaz.